Het gevaar van EMDR
“Gebruikt u ook EMDR?”. Een vraag die mij regelmatig gesteld wordt. Het korte antwoord is nee. De opleiding tot EMDR-therapeut heb ik ook niet gevolgd. Om deze opleiding te kunnen volgen dien ik mij eerst verder te bekwamen in de cognitieve gedragstherapie. Klinkt geruststellend. Er is dus flink wat opleiding nodig om deze tool te kunnen gebruiken als je een als therapeut een vinkje wilt dat je erkend EMDR-therapeut bent. Op zich een goede zaak!
Daar zit alleen wat maren. Ook zonder registratie kunnen therapeuten en coaches EMDR gebruiken.
Ook de psychologen die wel zijn aangesloten bij de vereniging voor EMDR trappen regelmatig in de valkuil. Die lange opleiding van de psychologie en de opleiding tot cognitieve gedragstherapeut die je dient te volgen voor de EMDR opleiding, kan de kans juist groter maken dat een behandelaar in deze valkuil trapt. Hier kom ik zo op terug.
Wat geeft mij dan, zonder opleiding in EMDR, de autoriteit om toch iets te schrijven over een gevaar van EMDR?
In 2011 ben ik afgestudeerd als klinisch en gezondheidspsycholoog aan de Universiteit in Utrecht. Daarna heb ik bij via veel studie (2 opleidingen inclusief) bekwaamd in EFT en natuurgeneeskunde.
Tijdens mijn studie heb ik als ministage meegelopen met een therapeut om 2 sessies EMDR mee te kunnen kijken.
In mijn praktijk kom is sinds 2011 regelmatig mensen tegen die een EMDR-traject hebben gevolgd. Een deel geeft aan dat dit niets geholpen heeft en ze zich zeer gedesoriënteerd voelden na de sessies. Niet in staat om zelf naar huis te gaan en dat ze in de week na een sessie regelmatig herbelevingen en nachtmerries hadden. Dit is niet nodig voor genezing in mijn ogen.
Een ander deel geeft aan dat ze veel aan de EMDR gehad hebben.
Beiden groepen klanten die ik in mijn praktijk zag heb ik de volgende vraag gesteld: “Doe je ogen dicht, ga weer terug naar die gebeurtenis, voel je eigen lichaam en kijk door je eigen ogen. Hoe heftig zijn de emoties tussen 0 en 10?”
Heel bewust benoem ik het gebeurtenis en geen trauma om niet onbewust richting emoties te sturen.
Het laagste cijfer was een 7! En die heb ik maar 1 keer gehoord. Verder, 8, 9 en 10. En let wel 10 is dan het heftigste dat mensen zich kunnen voorstellen en 0 geen reactie.
Van collega’s hoor ik vergelijkbare verhalen.
Dus ook mensen die aangeven dat ze geholpen zijn bij EMDR voelen nog veel emoties als ze terug gaan naar dit moment. Tenminste de tientallen die ik heb gezien, geven dit stuk voor stuk aan. En dan doel ik niet op dankbaarheid en vrolijkheid.
Na de 10e keer dat ik dit meemaakte ben ik een aantal jaren terug op onderzoek gegaan naar EMDR en heb ik meerdere therapeuten gesproken. Collega’s die op vergelijkbare wijze als ik werken en collega’s die EMDR gebruiken als tool.
Mijn conclusie hoe dit kan, is dat indien tijdens een EMDR sessie de emoties niet of niet voldoende fysiek ontladen worden de kans op dissociatie heel groot is. Zeker voor mensen die al makkelijk dissociëren of analyseren.
Mensen leren dus dissociatie aan. Ze leren een andere manier om hun trauma te onderdrukken en ervan weg te vluchten.
Onderzoeken laten zien dat EMDR helpt, dat mensen weer kunnen werken, de nachtmerries en herbelevingen stoppen. Ja klinkt fijn. Toch zet ik hier mijn vraagtekens. Hoeveel van die mensen hebben hun klacht weggestopt en hier nu op een andere manier last van. Voor een wetenschappelijk onderzoek is de groep mensen die ik heb gesproken te klein om statistisch significante conclusies te kunnen trekken.
Zelf gebruik ik regelmatig de volgende metafoor: Als we nu samen een pizza eten en er is nog een stuk over, dan kan ik dat keurig in een laatje doen. Laatje dicht, niets meer te zien. Nu hebben we de pizza keurig een plekje gegeven. Toch? De meeste mensen gaan met deze metafoor in protest. In het begin lijkt het prima, maar later komen er beestjes op af, gaat het schimmelen. Of in het meest gunstige geval versteend de pizza. De la is alleen wel een stuk minder geschikt om dingen in te bewaren die van waarde zijn.
Dit is wel wat er gebeurt als je een traumatische gebeurtenis een plekje geeft en niet echt verwerkt en de emoties daadwerkelijk loslaat.
Het lijkt prima te werken in het begin, maar het gaat toch schimmelen. Het gaat voor problemen zorgen in je lijf.
Liever verwerkt ik de emoties, gooi ze op de composthoop en laat ze los.
Gelukkig heb ik inmiddels ook therapeuten ontmoet die zeer integer werken met EMDR. Ook begreep ik van een EMDR-therapeut dat er wel degelijk aandacht voor is voor het loslaten van de emoties tijdens de opleiding. Gelukkig!
De opleiding tot cognitief gedragstherapeut en de opleiding tot psycholoog leert denken, analyseren en rationaliseren. De mensen zijn dus getraind om in hun hoofd te gaan zitten. Hierdoor is de kans op de valkuil om EMDR ook vanuit je hoofd en niet vanuit je hart en lijf te doen behoorlijk aanwezig.
En in je hoofd daar zit nu net niet de oplossing voor emoties.
Als je naar een EMDR therapeut gaat vraag dan wat deze doet om hertraumatiseren tegen te gaan en op welke manier ze helpen om ook emotioneel en fysiek (!) de emoties die aan de traumatische gebeurtenis vast zitten los te laten.
Dit zijn 2 vragen waarmee je een beeld kunt krijgen of de betreffende therapeut in staat is om je met meer dan het hoofd en de stappen van de techniek te kunnen begeleiden.
Als je EMDR en protocollen los wil laten ben je uiteraard ook van harte welkom om contact met me op te nemen. Ik werk niet zozeer met een techniek. Met liefde en met intuïtie kies ik die dingen uit mijn koffer met tools die op dat moment heilzaam zijn om je verder te helpen.
Bel of stuur een bericht naar 0628244765 als je hulp nodig hebt.
Veel moed, wijsheid en liefde gewenst.